List niezależnych wydawców do premiera Glińskiego w sprawie ustawy o jednolitej ceny książki

Warszawa, 30 marca 2017 r.

Szanowny Pan Premier prof. dr hab. Piotr Gliński

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego

ul. Krakowskie Przedmieście 15/17

00-071 Warszawa

Szanowny Panie Premierze,

My, niżej podpisani, niezależni wydawcy oraz twórcy związani z rynkiem książki, przekazujemy wyrazy poparcia dla idei wprowadzenia regulacji dotyczącej jednolitej ceny książki.

Gorąco popieramy projekt Ustawy o Jednolitej Cenie Książki z następujących powodów:

• w krajach, gdzie ustawa jest właściwie implementowana, chroni ona i promuje biblioróżnorodność.
• jest to rozwiązanie punktowe (dotyczy tylko i wyłącznie cen nowości), niezwiązane z wydatkami ze strony skarbu państwa, czyli podatników.
• bezpośrednim celem ustawy jest stworzenie warunków dla przetrwania istniejących jeszcze księgarń stacjonarnych i powstawania nowych, wykorzystujących prosty i logiczny mechanizm wyrównywania cen nowości książkowych w różnych punktach sprzedaży i w konsekwencji zamieniający (tylko dla tychże nowości) konkurencję cenową na konkurencję na płaszczyźnie jakości (obsługi czytelników, ekspozycji książek i jakości samych książek, na których produkcji dziś, z powodu wojen cenowych, wydawnictwa muszą coraz bardziej oszczędzać).
• uważamy, że jedynie dzięki jakości można pozyskać nowych czytelników, czyli podwyższyć poziom czytelnictwa. To właśnie niski popyt na książki jest głównym problemem sektora książki (i co się z tym wiąże – kultury).
• uważamy, że to nie cena decyduje o poziomie czytelnictwa. Gdyby tak było, to przy trwającej od lat wojnie cenowej zauważylibyśmy już wzrost poziomu czytelnictwa, a tak przecież nie jest.
• naszym zdaniem nie jest oczywiste, że cena książki wzrośnie dla czytelnika, ponieważ po wprowadzeniu ustawy w życie cena książki pozostanie funkcją:
• popytu na książki. Popyt na książki jest zależny od czynników niezwiązanych z ustawą, takich jak skuteczność polityki kulturalnej państwa i sytuacji ekonomicznej czytelników (podyktowanej wielkościami makroekonomicznymi, takimi jak poziom dochodów oraz inflacja).
• ostrej konkurencji między wydawnictwami: w Polsce codziennie ukazuje się ok. 70 tytułów.

W związku z tym wydawcy nadal będą zmuszeni uwzględniać powyższe czynniki przy nadawaniu ceny swoim książkom. Gdyby tak nie było, już dziś (bez konieczności wprowadzania ustawy) wydawcy mogliby podwyższać ceny wedle własnej woli.

• uważamy, że ustawa nikomu nie przyniesie szkody: księgarnie internetowe nadal będą miały przewagę cenową dla zdecydowanej większości książek (nowości książkowe stanowią ok. 20% liczby tytułów w ofercie rynkowej) i będą mogły oferować czytelnikowi te książki w cenach promocyjnych;
• ustawa nie sprzyja zamkniętym środowiskom: działalność księgarska i wydawnicza nie jest koncesjonowana;
• i najważniejsze: wierzymy również, że przy odpowiednim sformułowaniu i wprowadzeniu ustawy to czytelnik na niej skorzysta, gdyż przy sprzyjających warunkach ekonomicznych i dobrej promocji świadomej konsumpcji kultury:
• jakość książek wzrośnie. Dziś wydawnictwa są zmuszane do cięcia kosztów osobowych (tłumacze, redaktorzy, korektorzy, itp.), co odbija się na jakości tekstu książek.
• oferta wydawnicza będzie bardziej pluralistyczna i lepiej eksponowana.
• wzrośnie liczba księgarń, bardziej dopasowanych do lokalnej specyfiki.
• zawód księgarza ulegnie większej profesjonalizacji. Księgarz wreszcie stanie się przewodnikiem po sprzedawanych tytułach.
• cena książki będzie optymalna, tj. podyktowana realiami konkurencji między wydawcami.

Bez księgarń stacjonarnych, które bez jednolitej ceny książki nie przetrwają, w obecnej katastrofalnej sytuacji polskiej książki kroki podejmowane w celu podwyższenia poziomu czytelnictwa będą jeszcze mniej skuteczne niż dzisiaj. Ta ustawa to początek przywrócenia książce godności.

Podkreślamy również konieczność równoległego do ustawy zawarcia porozumień branżowych dotyczących granicznych rabatów i form współpracy pomiędzy aktorami rynku książki (wydawca, dystrybutor, księgarz). Uważamy też, że konieczne są dodatkowe kroki zmierzające do podnoszenia poziomu czytelnictwa, takie jak ulga podatkowa na zakupy książkowe.

Z wyrazami szacunku,

Agnieszka Kowalik-Urbáez – Wydawnictwo Claroscuro

Juan Diego Ramírez – Wydawnictwo Claroscuro

Dorota Hartwich – Wydawnictwo Format

Iwona Stabeusz – Wydawnictwo Literówka

Karolina M. Wojciechowska – Wydawnictwo Blue Bird

Aleksandra Janiszewska – Ośrodek KARTA

Andrzej Kalinowski – Fundacja Sąsiedzi

Zbigniew Garwacki – Wydawnictwo Cyklady

Michał Alenowicz – Wydawnictwo Wiatr od Morza

Halina Buffi - Wydawnictwo Buffi

Ewa Pajestka-Kojder – Oficyna Naukowa

Agata Loth-Ignaciuk – Wydawnictwo Druganoga

Bartłomiej Ignaciuk – Wydawnictwo Druganoga

Anetta Konstantowska – Wydawnictwo a-ti a-ajurweda.pl

Piotr Kopszak – Wydawnictwo Kle

Tomasz Klejna – Wydawnictwo Tako

Iwona Wierzba – Wydawnictwo Albus

Dominika Żukowska – Wydawnictwo Poławiacze Pereł

dr hab. prof. UO Sławomir Górzyński – Wydawnictwo DiG

Marzena Stefańska-Adams – Wydawnictwo Kwiaty Orientu

Natalia Walkowiak – Wydawnictwo Zakamarki

Ludmiła Koza – Wydawnictwo Amaltea

Joanna Guszta – Wydawnictwo Ładne Halo

Magdalena Kłos-Podsiadło – Wydawnictwo Wytwórnia

Katarzyna Radziwiłł – Wydawnictwo Muchomor

Anna Skowrońska – Wydawnictwo Muchomor

Ewa Olejnik – Wydawnictwo Buka

Sława Lisiecka – Wydawnictwo Od Do

Joanna Rzyska – Wydawnictwo Dwie Siostry

Ewa Stiasny – Wydawnictwo Dwie Siostry

Sergiusz Sterna-Wachowiak – prezes Stowarzyszenia Pisarzy Polskich

Joanna Concejo - ilustratorka, autorka

Ifi Ude – autorka, kompozytorka, wokalistka

Agnieszka Ayşen Kaim - autorka, tłumaczka